تماشای پرندگان مهاجر در تالاب کشف‌رود 
امیریه ۳۷ شهر چهار‌هزارنفری 
بانیان سَربُرجیِ مسجد امام حسین(ع) را ساختند
روزی که اهالی روستای سَربُرج برای خرید زمینِ مسجد امام‌حسین(ع) روانه مشهد شدند، از این هیاهوی جمعیت و ساختمان‌های سربه‌فلک‌کشیده غیرمجاز در انتهای خیابان خلج، خبری نبود.
تنها چیزی که بود، کوچه‌ای به نام شهید شهریار کاظمی و تَک‌و‌توک خانه‌های ساخته‌شده در این کوچه بود. سَربُرجی‌ها با کل پولی که توانسته بودند روی هم بگذارند، یعنی حدود ۴۵۰ هزارتومان به اینجا آمدند تا زمینی بخرند. ولی از آنجا که قیمت زمین دوبرابر پول آنها بود، کسری‌اش را خیّری از اهالی همان روستا تامین کرد.
این‌گونه می‌شود که به‌قول بانیان مسجد، قِران‌قِران روی هم گذاشته می‌شود و پایگاهی مذهبی در انتهایی‌ترین کوچه کوی ولیعصر محله خلج، قد علم می‌کند.
جمع کوچک، اما باصفایی که هم‌دلانه اینجا را ساختند، به روز‌های گذشته که برمی‌گردند، می‌گویند: ساخت مسجد امام‌حسین (ع) به بیست‌ودوم تیرماه ۱۳۶۸ برمی‌گردد؛ یعنی ۲۷ سال پیش.
پیش از آن سربرجی‌ها که ارادت ویژه‌ای به امامان معصوم دارند، هیچ جایی برای برگزاری مجالس عزاداری اهل‌بیت (ع) نداشتند و این موضوع آزارشان می‌داد؛ بنابراین اباصلت شامل، محمدعلی شکسته، هاشم حیدری و اکبر امینی دست‌به‌دست هم می‌دهند و با کمک سایر روستاییان، پول جمع می‌کنند و زمین این مسجد را می‌خرند تا در محرم‌ها و صفر‌ها و سایر مناسبت‌های مذهبی، همه سربرجی‌ها در یک مکان دورهم جمع شوند و پایگاهشان مشخص باشد.
بدون حمایت بودن این بانیان خیّر، تنها یکی از مشکلات مسیرشان بوده است. سه چهار سال بعد از ساخت مسجد، نامه‌ای از شهرداری دریافت می‌کنند که اخطار می‌داد باید مسجد و خانه‌های این محدوده تخریب شود، اما به‌قول خودشان، امام‌حسین (ع) یاری می‌کند و این امر برای همیشه منتفی می‌شود.
حالا سال‌هاست که درکنار اقامه نماز ظهروعصر به‌امامت حجت‌الاسلام مسعود فنایی و نماز مغرب‌وعشا به‌امامت حجت‌الاسلام محمد موسوی، همه برنامه‌های مربوط به سربرجی‌ها مانند مراسم ختم و ولیمه نیز در این مسجد برگزار می‌شود.
این مسجد علاوه‌بر فعالیت‌های مذهبی، دیدار با خانواده شهدا را هم در برنامه‌هایش دارد. وجود این مسجد، برکات زیادی برای اهالی داشته است؛ مثلا سربرجی‌ها به‌ویژه چهار عضو هیئت‌امنا، بیشتر مواقع در مسجد دورهم جمع می‌شوند تا شنوای مشکلات هم‌محله‌ای‌هایشان باشند.
درِ مسجد به روی همه باز است
حاج سیدمهدی حیدری که سن‌و‌سالی از او گذشته است، می‌گوید: وقتی کار ساخت‌وساز مسجد را در این محله شروع کردیم، از هیچ‌کس به غیر از سربرجی‌ها، کمکی دریافت نکردیم.
مردم روستای سربرج که مسجد نداشتند، مرغ‌هایشان را فروختند تا توانستیم بنای مسجد را کامل کنیم
مردم روستای سربرج که مسجد نداشتند، مرغ‌هایشان را فروختند تا توانستیم آجر روی آجر بگذاریم و بنای مسجد را کامل کنیم، با این حال فضای ۲۰۰ مترمربعی اینجا، در اختیار همه اهالی است. خوشبختانه در این سال‌ها، مسجد در خدمت اهالی بوده و حتی برای برگزاری مجالس ترحیم رفتگانشان، پولی طلب نکرده است.
نیت هیئت‌امنای مسجد، کمک به کسانی است که در خانه‌های کوچکِ استیجاری و با کمترین درآمد زندگی می‌کنند. در ۲۷ سالی که مسجد ساخته شده است، برنامه‌های خوبی مانند ختم قرآن، قرائت زیارت عاشورا و رسیدگی به مشکلات و اختلاف‌های مردم و تشرف دسته‌جمعی به حرم امام‌رضا (ع) را برگزار کرده که همه آنها در رونق مسجد، موثر بوده است.
یک تیر و بی‌نشان!
مسجد امام‌حسین (ع) در محله ولیعصر، به‌مرور و با کمک خیّران توسعه پیدا کرده، به‌گونه‌ای‌که امروز تبدیل به پایگاهی مذهبی و موثر شده است. درکنار برگزاری نماز ظهروعصر و مغرب‌وعشا، اهالی تقریبا همه مراسم مذهبی‌شان را در این مسجد برگزار می‌کنند.
برای این منظور از طبقه نخست و زیرزمین استفاده می‌شود. نیم‌طبقه دوم هم متعلق به کانون فرهنگی و پایگاه بسیج مسجد است که مرکز اجرای برنامه‌های فرهنگی، ورزشی و آموزشی برای اهالی محله به‌ویژه جوانان محسوب می‌شود، اما از صحبت‌های فرمانده پایگاه بسیج شهیدشوشتری این‌طور برمی‌آید که در مسجد امام‌حسین (ع) برای جوانان محله، امکانات کمی وجود دارد.
«مهدی شامل» درباره کمبود‌هایی که دارند، این‌طور توضیح می‌دهد: ما در اینجا حتی یک دستگاه رایانه نداریم. شاید باورتان نشود ولی هزینه خرید کاغذ آچهار نداریم و نامه‌های رسمی پایگاه را پشت اعلامیه‌های ترحیم می‌نویسیم.
اینجا از حداقل امکانات، بیشترین استفاده را می‌بریم. روی تنها میز پایگاه بسیج را ببینید؛ اعلامیه‌های ترحیمی است که جمع‌آوری کرده‌ایم و برای هر مدل نوشته‌ای از نامه رسمی تا یادداشت، از آنها استفاده می‌کنیم.
او در تشریح برنامه‌های تفریحی و ورزشی مسجد نیز می‌گوید: تنها امکان ورزشی‌ای که داریم، میز فوتبال‌دستی است. تفریح نوجوانان و جوانان اینجا، به گفتگو و دورهمی خلاصه می‌شود. خوشبختانه استقبال جوانان خوب است، ولی چقدر می‌توانیم با صحبت و حرف، در میان جوانان کشش ایجاد کنیم؟
ما می‌توانیم در روز‌های جمعه، برنامه فوتبال، استخر، کوهپیمایی و... برای جوانان محله بگذاریم ولی متاسفانه خانواده‌های اینجا از نظر مالی در تنگنا هستند و بچه‌ها توانایی مشارکت در اردو‌ها را ندارند. اگر برنامه‌ای رایگان برگزار شود، همه می‌آیند؛ در غیر این‌صورت با کسانی روبه‌رو می‌شویم که از بازماندن، حسرت می‌خورند.
نه یک جلد کتاب داریم، نه یک دستگاه رایانه
امام‌جماعت مسجد از نیاز به بسترسازی مناسب برای پاسخ دادن به نیاز محصلان و دانشجویان محله درزمینه مطالعاتی و تحقیقاتی می‌گوید: اهالی و به‌ویژه نوجوانان و جوانان برای مطالعه و انجام تحقیقات درسی و دانشگاهی، نیاز به کتابخانه دارند.
همچنین اگر در کانون فرهنگی مسجد، کافی‌نتی وجود داشته باشد، جوانان محله می‌توانند همین‌جا در محیط امن مسجد، رایگان از خدمات اینترنتی بهره‌مند شوند، اما متاسفانه در حال حاضر در این مسجد، نه یک جلد کتاب موجود است نه یک دستگاه رایانه. مسئولان هم که فرصت سَرزدن به اینجا را ندارند.
به‌نظر می‌رسد گلایه امام‌جماعت مسجد، بجاست؛ مسجد امام‌حسین (ع) در انتهایی‌ترین قسمت محله حاشیه‌ای ولیعصر، آن‌قدر مهجور مانده که انگار از یاد‌ها رفته است.
لطفی که به ما شده است!
محمدعلی شکسته، عضو هیئت‌امنای مسجد، گلایه‌اش از معضلات جدی محله ولیعصر است. او بیان می‌کند: یکی از معضلات، رفت‌و‌آمد اتوبوس‌های شهری است.
توقفگاه شهیدصنوبری در انتهای خیابان خلج است و روزانه ۱۴۰ دستگاه اتوبوس، در دو نوبت از اینجا به قسمت‌های مختلف شهر می‌روند و بازمی‌گردند. به غیر از آلودگی هوا که اتوبوس‌ها به ساکنان اینجا تحمیل می‌کنند، رفت‌و‌آمد این تعداد اتوبوس، برای ما نگران‌کننده است.
او از مسئولان دعوت می‌کند به محله آنها بیایند و مشکلات اهالی را از نزدیک لمس کنند؛ «پیشنهاد می‌کنم یک‌بار مسئولان شهری در زمانی که اتوبوس‌ها به محل شروع خط می‌روند (صبح زود) یا زمانی که از انتهای خط به توقفگاه برمی‌گردند (حدود ۲۰:۳۰)، به اینجا بیایند و صف اتوبوس‌ها را ببینند که هر رفت‌و‌آمدی را مختل می‌کند.
اتوبوس رانان بدون توجه به محدوده مسکونی و رفت‌و‌آمد خودرو‌های سواری و حتی عابران پیاده، با سرعت به سمت توقفگاه حرکت می‌کنند که بسیار خطرناک است.»
خدمات‌دهی اجتماعی
یکی از کارکرد‌های مهم مساجد، خدمات‌دهی اجتماعی به شهروندان ازقبیل مشورت و راهنمایی آنها برای گذر از دوراهی‌های زندگی، حل اختلاف‌های خانوادگی و... است.
مهدی شامل، فرمانده پایگاه بسیج مسجد، در همین‌باره می‌گوید: «خوشبختانه مسجد امام‌حسین (ع) در این زمینه، کارکرد خودش را با قوت حفظ کرده است.
معمولا مربیانی که برای تدریس حلقه‌های صالحین و معرفت به اینجا می‌آیند و امامان جماعت، زمانی را به ارائه مشاوره‌های لازم به اهالی اختصاص می‌دهند که این کارکرد مسجد، موجب هم‌افزایی و وحدت میان شهروندانِ اهل تسنن و تشیعی شده است که در همسایگی مسجد زندگی می‌کنند.»
مسجد امام‌حسین (ع) برخلاف خواسته قلبی هیئت‌امنایش، هنوز نتوانسته است گره اقتصادی نمازگزارانش را باز کند. «شامل» در همین زمینه می‌گوید: با توجه به وضع معیشتی بیشتر ساکنان محله، دوست داریم صندوق قرض‌الحسنه‌ای برای کمک به شهروندان تاسیس کنیم ولی راه‌اندازی صندوق برای دادن وام‌های ضروری، نیاز به سرمایه دارد.
کار‌هایی که به‌دلیل نبود بودجه، بر زمین مانده است
محمدعلی شکسته، عضو هیئت‌امنای مسجد، دنباله حرف را می‌گیرد و می‌گوید: ما، در بهترین حالت، فقط توانستیم اوضاع سرویس‌های بهداشتی را سروسامان دهیم که این کار با کمکِ ۱۳ میلیون تومانی سپاه ناحیه کمیل و ۱۱ میلیون تومانی اعضای هیئت امنا انجام شد.
پیش از این بازسازی، مسجد سه سرویس بهداشتی داشت که تفکیک درستی بین قسمت بانوان و آقایان نبود و هیئت‌امنا و نمازگزاران از این موضوع ناراضی بودند.
او نگاهی به فرش‌های قدیمی، اما تمیز مسجد می‌اندازد و می‌گوید: فرش‌های مسجد را با باقی‌مانده همان پول به قالی‌شویی بردیم و شستیم ولی هنوز کار‌های ضروری دیگری به‌دلیل نبود بودجه بر زمین مانده است.
او به کرکره‌های جمع‌شده در انتهای پنجره اشاره و بیان می‌کند: اینها عمرشان را کرده اند و باید تعویض شوند. در زمان‌های که نور آفتاب شدید است، نمازگزاران اذیت می‌شوند ولی تا بودجه‌ای نباشد، چاره‌ای جز تحمل نداریم.
«شکسته»، فرش‌های زیرزمین را نشان می‌دهد که کهنه است و برای مطلوب شدن فضای مسجد باید با فرش‌های نو جایگزین شود. همچنین از دیوار‌های نَم‌زده و بوی رطوبتِ زیرزمین گلایه می‌کند که باعث نارضایتی استفاده‌کنندگان شده است و در ادامه، قبض‌های آب و گاز را نشانمان می‌دهد که جزو هزینه‌های جاری مسجد است و در حال حاضر هیئت‌امنا برای پرداخت آن به مشکل خورده‌اند.
نیاز‌های به‌روز جوانان و باز هم نبود امکانات
یکی از نمازگزاران جوان که محل کارش نزدیک مسجد است، جوان‌گرایی را از مهم‌ترین ویژگی‌های مسجد امام‌حسین (ع) می‌داند و می‌گوید: من از کودکی به‌همراه پدرم برای خواندن نمازجماعت به مسجد امام‌حسین (ع) می‌آمدم و تا امروز همراه همیشگی مسجد بوده‌ام.
در چند سال اخیر، برخلاف گسترش استفاده از شیوه‌های نو در طرح مباحث دینی و اخلاقی، در این مسجد، حتی یک‌بار هم تئاتری اجرا نشده و فیلمی به نمایش درنیامده است.
«شامل»، دبیر کانون فرهنگی مسجد، هم عنوان می‌کند: همه تلاشمان این است که متناسب با تغییرات زمانه، پاسخ‌گوی نیاز‌های جوانان محله باشیم تا آنان، مسجد را محلی امن و مطمئن، هم برای عبادت و هم آموزش و تفریح‌های سالم بدانند و برای حضور در آن علاقه و اشتیاق پیدا کنند، با این حال هیچ کمکی دریافت نمی‌کنیم که بتوانیم با زمان و پیشرفت‌های ارتباطی، پیش برویم.
* این گزارش سه شنبه، ۲۳ آذر ۹۵ در شماره ۲۲۰ شهرآرامحله منطقه ۷ چاپ شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
